بررسی های هیستولوژیکی اثرات التیام بخشی عصاره الکلی و روغنی زردچوبه و زجاجیه چشم گاو بر روی زخمهای پوست موش صحرایی نر

ترمیم زخم فرایندی پویا است، که در آن واسطه ها، سلولهای خونی و ماتریکس خارج سلولی وسلول پارانشیمی شرکت می جوید .التیام زخم دارای سه مرحله التهاب، تشکیل بافت و بازآرایی بافت است که این سه با هم همپوشانی دارند. ارزیابی اثرات فارماکولوژی گیاهان دارویی و ترکیبات طبیعی در حیوانات آزمایشگاهی یکی از مهمترین بخشهای مطالعات اتنوفارماکولوژی را در جهان تشکیل می دهد. مطالعات اخیر اثرات مثبت هیالورونان موجود در بافتهای حیوانی همچون زجاجیه چشم را بر روی التیام زخم های سوختگی مزمن و حاد ثابت کرده است .زجاجیه چشم شامل ترکیبات زیادی از جمله هیالورونیک اسید ، کلاژن ، اسکوربیک اسید و مواد معدنی است که هرکدام قادر به تسریع فرایند التیام زخم هستند.همچنین گزارشات علمی متعددی اهمیت نقش کورکومین (موجود در پودر ریزوم زردچوبه) را بر روی التیام زخم و اثرات ضد التهاب آنها را نشان داده اند. در این پژوهش اثرات عصاره الکلی و روغنی کورکومین – هیالورونان را بر روی التیام زخم پوستی مطالعه شده است . مواد و روش:15 رأس موش صحرایی نر نژاد اسپراگو( تقریبا 8 هفته ای با وزن 300-250 گرم) بطور تصادفی انتخاب شدند . موش ها به 5 گروه 3 تایی تقسیم شدند .موش ها با تزریق درون عضلانی کتامین(10% ) و زایلزین(2%) بیهوش شده و بلافاصله موهای پشت انها حذف شد و 4 سوراخ در هر طرف از بدن موش ها بوسیله پانچ بیوپسی پوست4میلی متری ایجاد شد. 4 سوراخ طرف چپ روزانه به ترتیب با تیمارهای : a)اتانول 50% b) روغن کره حیوانی ، c)عصاره الکلی زردچوبه–زجاجیه d)عصاره روغنی زردچوبه – زجاجیه تیمار می شدندو 4 سوراخ طرف راست بعنوان کنترل انتخاب شدند(سرم فیزیولوژی) و تیمار روزانه انجام می شد . نمونه برداری های انجام شده از موضع زخم در روزهای 1، 3، 5 ،8 و18 بر اساس تکنیک هیستولوژی اماده و رنگ امیزی گردید. به این منظور از هماتوکسیلین- ائوزین و پیکروسیروس برای رشته های کلاژن و زمینه بافت استفاده گردید . در این پژوهش تغییرات قطر زخم حین ترمیم، اپیتلیوم سازی مجدد زخم و حضور سلولهای التهابی، فیبروبلاستی ، رگ زایی و کلاژن برا ی ارزیابی تغییرات بافت شناسی در روند ترمیم زخم در نظر گرفته شد. نتایج بر اساس معیارهای مذکور در این پژوهش نشان می دهند که عصاره روغنی نسبت به عصاره الکلی در روند ترمیم زخم تاثیر گذار بوده است. به نظر می رسد اثر التیام بخش تیمارها مربوط به ترکیبات موثره در آن ها باشد ، برای مثال ویتامین a درghee و کورکومین در زردچوبه .همچنین در این پژوهش بر اساس آنالیزهای بافت شناسی ، افزایش در رگهای خونی جدید، افزایش در ضخامت اپیتلیوم و اپیتلیوم زایی و تکثیر فیبروبلاست هارا در نمونه های تیمار شده با عصاره روغنی زردچوبه – زجاجیه و ghee نسبت به کنترل نشان می دهد. کلمات کلیدی : ترمیم زخم، کورکومین، زجاجیه، ghee ، موش صحرایی .